Atatürk ve Satranç

Mustafa Kemal Atatürk

1881 - 1938 yılları arasında yaşadı. Türkiye Cumhuriyeti nin kurucusu ve ilk cumhurbaşkanı. Çok iyi satranç oynuyordu. Strateji oyunlarında çok başarılıydı. Sadece gösteriş ve kazanmak için spor yapılmasına karşıydı. Ancak çok çalışmak ve gayret göstermekle başarılı olunabileceği görüşündeydi.

Cumhuriyet dönemiyle birlikte modern satranç kitapları çıkmaya başlamış ve Atatürk’ün verdiği talimatlar doğrultusunda satranç ülke genelinde yaygınlaşarak gelişmeye başlamıştı. Önceki yıllarda ülkemizde çıkan yaklaşık 19 - 20 adet el yazma, taş baskı ve matbaa basımı diğer satranç kitapları kütüphanelerimizde bulunmaktadır. Bu kitaplar dönemlerinin çok üstünde bulunmakla beraber, eski kuralları ve sadece klasik diyebileceğimiz bazı esasları içeriyordu. Ülkemizdeki ilk satranç turnuvası ölümünden sonra, 1943 yılında yapılmış olup, diğer bir çok yenilik Cumhuriyet döneminde gerçekleşmiştir.

Mustafa Kemal Atatürk’ün satranç takımı

Bu resim, TCDD Ankara Müze ve Sanat Galerisi Arşivine aittir.Atatürk’ün yurt gezilerinde kullandığı vagonunda yer alan satranç köşesinde , Atatürk’ün manevi kızı Ülkü’nün babası tarafından yapılıp , Atatürk’e hediye edilen satranç takımı yer almaktadır.

İsmet İnönü

İsmet İnönü 1884 - 1973 yılları arasında yaşadı. Devlet adamı, asker ve siyasetçi. Başbakanlık ve Cumhurbaşkanlığı yaptı. Sporcuların sağlam karakterli ve ahlaklı olmalarını önerirdi. Türkiye Satranç Federasyonunun 1962 yılında FIDE ye bağlanmasını, İsmet İnönü nün özel gayreti sağlamıştır. O dönemde satranç derneklerinin açılması ve satranç köşelerinin çıkması onun teşvikiyle olmuştur.

Pembe Köşkteki kütüphanesinde çok sayıda satranç kitabı vardır. Almanya’da çıkan aylık bir satranç dergisine aboneydi. Bu dergileri inceler, içindeki yazıları gözden geçirirdi. Ankara’da olduğunda, Anadolu Kulübünde satranç da oynardı. Bazı zamanlar mecliste de oynadığı olurdu. Atatürk ve Saraçoğluyla bir çok kez oynamış, fakat oyunlar yazılmadığı için günümüze ulaşmamıştır. Çok sayıda oyunu vardır.

Çevresindekilerle oynamayı severdi. Çok iyi oynuyordu, satranç oynamayı küçük yaşta öğrenmişti, açılışta taşların gelişimine büyük önem veriyordu. Atları çok iyi kullanıyor ve çeşitli kombinezonların oluşmasını sağlıyordu. Atak bir oyunu vardı. Analiz yapmayı, uykuya dalarken iyi oyunları analiz yapmayı severdi.

İsmet İnönü’nün satranç takımı